Người dùng đầu tư vào Polkadot với hy vọng giá trị đầu tư được tăng trưởng. Nhưng để có điều đó, khoản đầu tư của người dùng phải được chi dùng một cách hiệu quả để tạo được giá trị gia tăng. Chúng ta hãy cùng nhau xem liệu khoản đầu tư của Polkadot có được chi dùng hợp lý?

Những người cuồng nhiệt ủng hộ Polkadot có lý do để cho rằng Solana thành công chỉ nhờ vào sự tinh quái của giới đầu tư, và sự vươn lên của TON là một cơn fomo mới. Nhưng còn Polkadot hiện nay thì sao? Liệu những giá trị được đầu tư của người dùng có giúp nó tạo nên sản phẩm chất lượng để từ đó tạo thêm giá trị gia tăng khiến khoản đầu tư của người dùng trở nên giá trị hơn không? Chúng ta cùng xem xét nguồn ngân quỹ của dự án được kiểm soát và chi dùng hiệu quả ra sao nhé.

Đầu tiên, chúng ta thấy ngân quỹ (treasury) của Polkadot có giá trị khoảng 245 triệu đô la tính theo thời giá hiện nay của đồng DOT, và giá trị thanh khoản (không bị khoá) của nó là khoảng 188 triệu đô la. Theo báo cáo thì nửa đầu năm 2024 chi tiêu ngân quỹ lên đến 86 triệu đô la. Trong đó khoản chi lớn nhất là để quảng bá, tài trợ và truyền thông. Phần lớn thứ nhì là dành chi cho phát triển. Phần lớn thứ 3 để kích thích phát triển nền kinh tế, có lẽ để trả thưởng để tạo động lực cho người dùng và các dự án. Tiếp đến là đào tạo, và khoản cho vận hành (có lẽ là quản lý việc chi tiêu này) chiếm một tỷ trọng khá lớn. Còn dành cho nghiên cứu thì ít nhất.

Bây giờ soi kỹ hơn vào phần gọi là out reach (quảng bá, truyền thông,…) chúng ta thấy khoản cho tài trợ chiếm đến hơn 10 triệu đô la. Còn $4.4 triệu là chi trả cho những người gây ảnh hưởng cộng đồng và $4 triệu là dành cho quảng cáo. Ngoài ra thì chi phí cho sự kiện, phát triển đối tác, báo chí… thậm chí có cả phần quảng cáo vật lý. Có lẽ đặt biển quảng cáo ngoài trời hay phát tờ rơi. Mình thì hết sức nghi ngờ ở tính hiệu quả ở những chi tiêu về quảng cáo vật lý này.

Mặc dù cho chi tiêu cho phát triển là khoản chi tiêu lớn thứ nhì, và chi tiêu cho quảng bá là lớn nhất. Nhưng chúng ta hãy cùng xem tính hiệu quả của những chi tiêu này dưới dạng con số. Phần màu hồng ở dưới hình là khoản ngân quỹ thu được nhân với giá của DOT để tính theo giá trị bằng đô la. Rõ ràng đang ở thời điểm mà giá coin thấp nên ảnh hưởng đến ngân quỹ rất nhiều. Nhưng chúng ta đều biết phần lớn số coin phát sinh ngoài việc trả cho staking thì được đưa vào ngân quỹ. Nếu so với các dự án crypto khác thì Polkadot phát sinh lượng coin rất nhiều và tỷ lệ phần trăm đưa vào ngân quỹ có lẽ thuộc vào loại lớn nhất trong số những dự án tương tự. Hy vọng rằng chúng ta sẽ có dịp làm cụ thể điều này trong một bài viết khác, nếu có đủ số người quan tâm. Các bạn nào có số liệu, hãy comment để cung cấp thêm thông tin.

Quay trở lại về tính hiệu quả, chúng ta thấy rằng các đề xuất xin cấp vốn từ ngân quỹ là rất lớn, nhất là vào những thời gian gần đây. Rõ ràng là giá trị theo chi phí đề xuất cấp vốn lớn hơn rất nhiều số tiền đầu vào của ngân quỹ. Chỉ trong vòng nửa năm mà ngân quỹ được chi tiêu lên đến 86 triệu đô là mà ngân quỹ chỉ có 245 triệu đô la thì nếu giá coin không tăng lên nhiều thì chẳng mấy chốc mà dự án sẽ hết vốn, bất kể là DOT có tỷ lệ sinh thêm coin nhiều hơn so với nhiều dự án khác.

Hiện nay số lượng DOT đã gần 1.5 tỷ coin tức là số coin được sinh thêm đã gần được 50% so với số lượng ban đầu. Và theo biểu đồ này thì sau khoản 10 năm số lượng DOT đạt 2.6 tỷ coin tức gấp 2.6 lần so với số lượng ban đầu.

Không thể nói DOT không phát triển. Trong mấy năm qua mạng lưới của DOT đã phát triển được nhiều parachain và các parachain có nhiều cái có hệ sinh thái của mình với những ứng dụng trên đó. Đã có thể gửi token qua lại giữa các parachain này với nhau. Tuy nhiên, có thể nói hệ sinh thái của Polkadot không có một sự quy hoạch tốt khiến cho các parachain thay vì hợp tác lại có xu hướng cạnh tranh lẫn nhau. Không ít dự án đã chuyển sang nền tảng khác như làm layer 2 cho Ethereum như Astar, Manta, Interlay,…

Không thể nói là Polkadot đã hết hy vọng. Tuy nhiên, để có thể hy vọng, chúng ta cần làm sao cho bộ máy của Polkadot trở nên hiệu quả hơn, đặc biệt là việc chi tiêu ngân quỹ của DOT phải hợp lý và tiết kiệm hơn chứ chi tiêu kiểu này thì rất khó.