Donald Trump là một trong những nhân vật có ảnh hưởng và gây tranh cãi nhất trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ. Từ doanh nhân bất động sản nổi tiếng ở New York, ông bước vào chính trường và trở thành Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ (2017–2021). Sau một nhiệm kỳ đầy biến động, Trump tiếp tục giành lại quyền lực và trở thành Tổng thống thứ 47 vào năm 2025. Phong cách lãnh đạo trực diện, phát ngôn bốc đồng và khả năng khuấy động dư luận giúp ông trở thành một biểu tượng chính trị độc nhất vô nhị trong thế kỷ 21.
Tiểu sử
- Tên đầy đủ: Donald John Trump
- Ngày sinh: 14 tháng 6 năm 1946
- Nơi sinh: Queens, New York City, Hoa Kỳ
- Gia đình: Con trai của Fred Trump (trùm bất động sản) và Mary Anne MacLeod. Trump có năm người con với ba người vợ: Ivana Trump, Marla Maples và Melania Trump.
- Học vấn: Cử nhân Kinh tế, Trường Wharton – Đại học Pennsylvania (1968)
Ngoại hình & Tính cách
Donald Trump sở hữu ngoại hình dễ nhận diện với mái tóc vàng đặc trưng và nước da rám nắng. Ông có phong cách ăn mặc cổ điển: vest xanh đậm, áo sơ mi trắng và cà vạt đỏ. Về tính cách, Trump được mô tả là người tự tin, quyết liệt, bướng bỉnh và ưa cạnh tranh. Ông cũng nổi tiếng với lối giao tiếp trực tiếp, đôi khi thiếu chuẩn mực và gây sốc.
Quan điểm tư tưởng
Trump theo đuổi chính sách dân túy, chủ nghĩa dân tộc kinh tế và “Nước Mỹ trên hết” (America First). Ông phản đối toàn cầu hóa, nhập cư không kiểm soát và các hiệp định thương mại đa phương. Trump cũng có lập trường bảo thủ về xã hội, ủng hộ doanh nghiệp tư nhân, cắt giảm thuế và giảm vai trò của chính phủ liên bang.
Hành trình sự nghiệp
Kinh doanh
- Thập niên 1970–1980: Trump kế thừa Trump Organization từ cha, mở rộng sang các tòa nhà chọc trời, khách sạn, sòng bạc.
- Ông từng sở hữu Trump Tower, Trump Plaza, sân golf và thương hiệu Trump Hotels & Casino Resorts.
- Từ năm 2004–2015: Trump là gương mặt chính của chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng The Apprentice, giúp ông trở nên phổ biến trên toàn quốc.
Chính trị
- 2016: Đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ dù thua phiếu phổ thông trước Hillary Clinton.
- 2017–2021: Nhiệm kỳ đầu đầy tranh cãi: cắt giảm thuế doanh nghiệp, cấm nhập cư từ các nước Hồi giáo, xây tường biên giới với Mexico, đối đầu thương mại với Trung Quốc, hai lần bị Hạ viện luận tội.
- 2020: Thất cử trước Joe Biden nhưng không chấp nhận kết quả, dẫn đến vụ bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6/1/2021.
- 2024: Giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống và tái nhậm chức vào tháng 1/2025 – trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên phục hồi quyền lực sau một nhiệm kỳ gián đoạn kể từ thế kỷ 19.
Tác phẩm tiêu biểu
- “The Art of the Deal” (1987): Tự truyện kinh doanh, được xem là cẩm nang thương lượng và xây dựng thương hiệu.
- Ngoài ra, Trump còn viết nhiều sách như Time to Get Tough, Think Like a Billionaire, v.v.
Phong cách sống & đời tư
Trump có lối sống xa hoa, từng sở hữu máy bay riêng, dinh thự Mar-a-Lago, bộ sưu tập bất động sản và sân golf khắp thế giới. Ông thường xuyên tổ chức tiệc tùng với người nổi tiếng và xuất hiện trên truyền thông. Tuy nhiên, ông cũng là người dành thời gian cho gia đình, đặc biệt gần gũi với con gái Ivanka và con rể Jared Kushner – những người từng giữ vai trò cố vấn trong Nhà Trắng.
Trích dẫn nổi bật
“Make America Great Again.” – Khẩu hiệu kinh điển từ chiến dịch tranh cử 2016
“I alone can fix it.” – Trump tại Đại hội Đảng Cộng hòa 2016
“Fake news is the enemy of the people.” – Phát ngôn gây tranh cãi về truyền thông Mỹ
Chính sách đối ngoại
Donald Trump có cách tiếp cận đối ngoại mang tính đơn phương, phá vỡ nhiều nguyên tắc truyền thống của chính sách ngoại giao Hoa Kỳ sau Thế chiến II. Tầm nhìn “America First” (Nước Mỹ trên hết) định hình gần như toàn bộ chiến lược của ông.
Quan hệ với Trung Quốc
- Chiến tranh thương mại: Trump áp thuế lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc nhằm đối phó với thâm hụt thương mại và hành vi “ăn cắp sở hữu trí tuệ”. Trung Quốc đáp trả bằng các biện pháp thuế quan tương tự.
- Covid-19: Ông gọi virus SARS-CoV-2 là “China Virus” và đổ lỗi cho Bắc Kinh về đại dịch toàn cầu, khiến quan hệ song phương xuống mức thấp nhất kể từ năm 1979.
Quan hệ với các đồng minh
- NATO: Chỉ trích các thành viên NATO không đóng góp đủ ngân sách, từng đe dọa rút khỏi liên minh.
- Châu Âu: Gây căng thẳng với Đức, Pháp và EU về thương mại và vai trò quốc phòng.
- Nhật Bản – Hàn Quốc: Yêu cầu tăng chi phí duy trì quân đội Mỹ đồn trú tại hai quốc gia này.
Trung Đông
- Rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) năm 2018, tái áp đặt lệnh trừng phạt khắc nghiệt với Tehran.
- Chính sách thân Israel: Di chuyển Đại sứ quán Hoa Kỳ từ Tel Aviv về Jerusalem (2018), công nhận chủ quyền Israel tại Cao nguyên Golan.
- Thoả thuận Abraham: Thúc đẩy các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và một số quốc gia Ả Rập như UAE, Bahrain, Morocco – được xem là thành tựu ngoại giao nổi bật.
Quan hệ với Nga và Triều Tiên
- Nga: Dù có quan hệ cá nhân tốt với Vladimir Putin, Trump vẫn áp đặt lệnh trừng phạt sau các hành vi can thiệp bầu cử và can dự ở Ukraine.
- Triều Tiên: Là Tổng thống Mỹ đầu tiên gặp trực tiếp Kim Jong-un. Dù các hội nghị thượng đỉnh không mang lại kết quả rõ rệt, chúng mở ra kênh đối thoại chưa từng có giữa hai nước.
Các phiên tòa và vấn đề pháp lý
Donald Trump là cựu Tổng thống đối mặt với nhiều vụ kiện tụng và cáo buộc pháp lý nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Các vụ án dân sự
- E. Jean Carroll (2023): Tòa án phán quyết Trump phải bồi thường hơn 5 triệu USD cho nhà văn E. Jean Carroll vì hành vi tấn công tình dục và phỉ báng bà vào thập niên 1990.
- Trump Organization: Bị kết án gian lận thuế và làm giả sổ sách tại New York. Công ty bị phạt hàng triệu USD.
Các vụ án hình sự
- Vụ làm giả hồ sơ tài chính (2024): Trump bị buộc tội chi tiền “bịt miệng” diễn viên phim người lớn Stormy Daniels trong chiến dịch tranh cử 2016. Đây là vụ án hình sự đầu tiên trong lịch sử nhằm vào một cựu Tổng thống Mỹ.
- Vụ đảo chính ngày 6/1/2021: Trump bị điều tra vì nghi ngờ kích động vụ bạo loạn tại Điện Capitol. Dù chưa bị kết án, nhiều cộng sự thân cận đã bị truy tố.
- Tài liệu mật tại Mar-a-Lago: FBI phát hiện Trump lưu giữ hàng trăm tài liệu mật tại tư dinh ở Florida, vi phạm nghiêm trọng Đạo luật gián điệp.
Tổng cộng, tính đến năm 2025, Trump đối mặt với hơn 90 cáo buộc hình sự từ nhiều bang và liên bang, khiến ông trở thành nhân vật chính trị “phức tạp nhất về pháp lý” trong lịch sử Mỹ hiện đại.
Tác động toàn cầu
Sự xuất hiện và trỗi dậy của Donald Trump không chỉ ảnh hưởng đến chính trị nội bộ Mỹ, mà còn tạo nên làn sóng toàn cầu:
Làn sóng dân túy toàn cầu
Trump trở thành biểu tượng cho các nhà lãnh đạo dân túy trên thế giới như Jair Bolsonaro (Brazil), Viktor Orbán (Hungary), Marine Le Pen (Pháp), hay Giorgia Meloni (Ý). Các chiến lược tranh cử của ông – từ chống nhập cư đến chống giới tinh hoa – được nhiều chính trị gia học hỏi và sao chép.
Làm suy yếu niềm tin vào trật tự quốc tế
Việc Mỹ rút khỏi các tổ chức như WHO, NATO (đe dọa), UNESCO, Thỏa thuận Paris,… trong nhiệm kỳ đầu tiên làm lung lay vai trò lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ và mở đường cho Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng.
Tác động đến truyền thông và xã hội số
Trump là người sử dụng Twitter như công cụ chính trị hiệu quả bậc nhất. Thuật ngữ “Fake News” do ông phổ biến đã làm thay đổi cách nhìn của công chúng với truyền thông, dẫn đến sự phân cực ngày càng sâu sắc trong xã hội và sự lan truyền mạnh mẽ của các thuyết âm mưu.
Tác động và di sản
- Gây chia rẽ sâu sắc trong xã hội Mỹ, làm nổi bật mâu thuẫn văn hóa và chính trị giữa các tầng lớp.
- Là người đã định hình lại Đảng Cộng hòa, đưa phong trào “Trumpism” trở thành xu hướng chủ đạo.
- Có ảnh hưởng sâu sắc đến Tòa án Tối cao thông qua việc bổ nhiệm ba thẩm phán bảo thủ.
- Là nhân vật chính trị hiếm hoi kết hợp giữa ngôi sao truyền hình, doanh nhân và nhà lãnh đạo quyền lực.
Góc nhìn tranh cãi
- Luận tội hai lần: Lần đầu vì lạm dụng quyền lực (vụ Ukraine), lần hai vì kích động bạo loạn (vụ 6/1).
- Vấn đề pháp lý: Bị kết án hình sự vì làm giả hồ sơ tài chính, cáo buộc tấn công tình dục và gian lận thuế.
- Phát ngôn gây sốc: Từ việc phủ nhận biến đổi khí hậu đến việc gọi đối thủ là “kẻ ngốc”, “lừa đảo”…
Nhận định từ cộng đồng
- Người ủng hộ xem ông là người “chống hệ thống” dám nói thật, đấu tranh cho người Mỹ da trắng tầng lớp lao động.
- Người phản đối coi ông là mối đe dọa đối với nền dân chủ và chuẩn mực hiến pháp Mỹ.
- Giới học thuật đánh giá Trump sẽ tiếp tục là đề tài nghiên cứu quan trọng trong lịch sử chính trị hiện đại.
Kết luận
Donald Trump là hiện tượng độc đáo trong chính trị Mỹ – kết hợp giữa khả năng tạo dựng thương hiệu, vận động truyền thông và chính trị kiểu thực dụng. Dù bạn yêu hay ghét ông, không thể phủ nhận rằng ông đã và đang thay đổi cục diện chính trị Mỹ theo cách chưa từng có tiền lệ. Sự trở lại đầy bất ngờ vào năm 2025 một lần nữa khẳng định vị thế đặc biệt của ông trong lịch sử Hoa Kỳ.