Giới thiệu
Mike Lee là Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đại diện cho bang Utah, nổi bật với tư tưởng bảo thủ sâu sắc và cam kết bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ. Từ khi được bầu vào Thượng viện năm 2010, ông đã trở thành một trong những tiếng nói hàng đầu của phong trào bảo thủ và là người ủng hộ mạnh mẽ các nguyên tắc lập quốc.
Tiểu sử
Michael Shumway Lee sinh ngày 4 tháng 6 năm 1971 tại Mesa, Arizona. Ông là con trai của Rex E. Lee, cựu Tổng biện lý Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Ronald Reagan và là Hiệu trưởng sáng lập Trường Luật J. Reuben Clark thuộc Đại học Brigham Young (BYU). Mike Lee tốt nghiệp cử nhân Khoa học Chính trị năm 1994 và nhận bằng Tiến sĩ Luật năm 1997 từ BYU. Sau đó, ông làm thư ký cho Thẩm phán Dee Benson tại Tòa án Quận Utah và Thẩm phán Samuel Alito tại Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực Ba. Ông cũng từng là trợ lý công tố viên liên bang và cố vấn pháp lý cho Thống đốc Utah Jon Huntsman Jr.
Hành trình phát triển sự nghiệp
Năm 2010, Mike Lee đánh bại Thượng nghị sĩ đương nhiệm Bob Bennett trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa, với sự ủng hộ mạnh mẽ từ phong trào Tea Party. Ông giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử và chính thức trở thành Thượng nghị sĩ vào tháng 1 năm 2011. Ông tái đắc cử vào các năm 2016 và 2022, trong đó cuộc bầu cử năm 2022 là một trong những cuộc đua gay cấn nhất tại Utah trong nhiều thập kỷ.
Tại Thượng viện, Lee từng giữ chức Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Chung (2019–2021) và từ tháng 1 năm 2025, ông đảm nhận vai trò Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên. Ông nổi tiếng với quan điểm phản đối quyền sở hữu đất công của liên bang tại miền Tây Hoa Kỳ.
Quan điểm & Tư tưởng
Mike Lee là người theo chủ nghĩa nguyên thủy Hiến pháp (originalism), tin rằng việc diễn giải Hiến pháp phải dựa trên ý định ban đầu của các nhà lập quốc. Ông ủng hộ việc giới hạn quyền lực liên bang, thúc đẩy ngân sách cân bằng và phản đối sự can thiệp quá mức của chính phủ. Lee cũng là người bảo vệ quyền sở hữu súng, phản đối luật kiểm soát súng nghiêm ngặt và ủng hộ việc rút Hoa Kỳ khỏi các hiệp định quốc tế như Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Về mặt xã hội, ông phản đối hôn nhân đồng giới và ủng hộ việc hạn chế quyền phá thai, cho rằng các vấn đề này nên do các bang quyết định. Ông cũng từng đề xuất sửa đổi Hiến pháp để áp dụng thuế suất cố định và giới hạn nhiệm kỳ cho các thành viên Quốc hội.
Tác phẩm tiêu biểu
Mike Lee là tác giả của nhiều cuốn sách phản ánh tư tưởng chính trị của mình, bao gồm:
- The Freedom Agenda: Why a Balanced Budget Amendment is Necessary to Restore Constitutional Government (2011)
- Our Lost Constitution: The Willful Subversion of America’s Founding Document (2015)
- Written Out of History: The Forgotten Founders Who Fought Big Government (2017)
- Saving Nine: The Fight Against the Left’s Audacious Plan to Pack the Supreme Court and Destroy American Liberty (2022)
Phong cách sống & Đời tư
Mike Lee kết hôn với Sharon Burr vào năm 1993 và có ba người con. Gia đình ông sinh sống tại Alpine, Utah. Là một tín đồ của Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giê-su Christ, ông từng phục vụ hai năm truyền giáo tại vùng Rio Grande Valley, Texas. Lee cũng là thành viên tích cực của Hiệp hội Luật J. Reuben Clark và Hội Luật gia Liên bang.
Trích dẫn nổi bật
“Tôi sẽ không bỏ phiếu cho bất kỳ đạo luật nào mà tôi không thể hòa giải với văn bản và sự hiểu biết ban đầu về Hiến pháp Hoa Kỳ.”
Tác động và di sản
Mike Lee đã góp phần định hình lại phong trào bảo thủ hiện đại tại Hoa Kỳ, đặc biệt thông qua việc thúc đẩy các nguyên tắc lập quốc và giới hạn quyền lực chính phủ. Ông là một trong những tiếng nói hàng đầu trong việc phản đối sự mở rộng quyền lực hành pháp và bảo vệ quyền lập pháp của Quốc hội. Dù gây tranh cãi, Lee vẫn được nhiều người ngưỡng mộ vì sự kiên định và trung thành với nguyên tắc.
Góc nhìn tranh cãi
Mike Lee từng gây tranh cãi khi ban đầu từ chối ủng hộ Donald Trump trong cuộc bầu cử năm 2016, nhưng sau đó trở thành đồng minh thân cận và ủng hộ các nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020. Ông cũng bị chỉ trích vì các tin nhắn liên quan đến ngày 6 tháng 1 năm 2021, trong đó ông thúc đẩy các chiến lược pháp lý để thách thức kết quả bầu cử. Dù vậy, ông cuối cùng đã bỏ phiếu xác nhận chiến thắng của Joe Biden.
Nhận định từ cộng đồng & chuyên gia
Mike Lee được đánh giá là một trong những Thượng nghị sĩ bảo thủ nhất tại Quốc hội Hoa Kỳ, với điểm số cao từ các tổ chức như Heritage Foundation và Club for Growth. Ông được coi là người kế thừa tư tưởng của các nhà lập quốc và là biểu tượng cho phong trào bảo thủ hiện đại. Tuy nhiên, sự gắn bó với Donald Trump và các hành động sau bầu cử 2020 đã khiến hình ảnh của ông trở nên gây tranh cãi hơn trong mắt một số cử tri.
Kết luận
Mike Lee là một nhân vật tiêu biểu cho chủ nghĩa bảo thủ nguyên thủy tại Hoa Kỳ, với sự cam kết sâu sắc đối với Hiến pháp và các nguyên tắc lập quốc. Dù gây tranh cãi, ông vẫn là một trong những tiếng nói có ảnh hưởng lớn trong Thượng viện và trong phong trào bảo thủ. Sự nghiệp của ông phản ánh cuộc đấu tranh giữa việc duy trì các giá trị truyền thống và thích ứng với những thay đổi trong bối cảnh chính trị hiện đại.